Το ελαιόδεντρο (βοτανική ονομασία: Olea europea) είναι το κυρίαρχο στοιχείο της φυσιογνωμίας της ελληνικής χλωρίδας και κατ’ επέκταση του μεσογειακού τοπίου αφού απλώνεται από τις πλαγιές των βουνών ως τις ακροθαλασσιές. Οι ιδανικές εδαφικές και κλιματολογικές συνθήκες (ξηρές και θερμές περιοχές) καθώς και το μικροκλίμα επιμέρους περιοχών της Ελλάδας ευνοεί την καρποφορία και μας δίνει ένα μεγάλο φάσμα ποικιλιών ελιάς.

Δίνει καρπούς από το 4ο έτος ζωής της αλλά σημαντική παραγωγή μετά τον 8ο χρόνο. Είναι δέντρο αειθαλές και αιωνόβιο και διατηρεί την παραγωγικότητά της για ολόκληρους αιώνες. Ευδοκιμεί ακόμα και σε πετρώδη και άγονα εδάφη. Ανθίζει νωρίς την άνοιξη, από τον Αύγουστο και όλο το φθινόπωρο αποθηκεύει το λάδι στον καρπό της ενώ η συγκομιδή της για την παραγωγή ελαιολάδου ξεκινά το Νοέμβριο.

Η παραγωγή της Ελλάδας σε ελαιόλαδο είναι κατά μέσο όρο 350000 τόνοι ανά έτος εκ των οποίων το 80% εξαιρετικά παρθένο και κατέχει την τρίτη θέση παγκοσμίως ως ελαιοπαραγωγός χώρα, ενώ παρουσιάζει την μεγαλύτερη κατανάλωση ανά άτομο σε διεθνές επίπεδο (21 κιλά το χρόνο). Το ελαιόλαδο αποτελεί οικονομικό πυλώνα του αγροτικού τομέα, με μεγάλη οικονομική και κοινωνική σημασία για τη χώρα μας.

Η ποιότητά του εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα της πρώτης ύλης (ελαιοκάρπου), από τον τρόπο κατεργασίας στο ελαιοτριβείο και τους χειρισμούς που υφίσταται αυτό από την παραγωγή του μέχρι το πιάτο του καταναλωτή. Η ελιά και το ελαιόλαδο, σύμβολα αναλλοίωτα μέσα στους αιώνες, κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην θρησκεία, στην ιστορία, στη μυθολογία, στη τέχνη και τον πολιτισμό, και στη λαϊκή παράδοση. Είναι μοναδική πηγή έμπνευσης για λόγιους και καλλιτέχνες, με ρόλο πρωταγωνιστή στην υμνολογία και την ποίηση.

Το ελαιόλαδο, συνώνυμο της ευημερίας, της γαλήνης, του πλούτου, αλλά και ταπεινός συνοδός της πενίας και της παρηγοριάς των ανθρώπων, είναι τελετουργικό στοιχείο στη λατρευτική αφού χρησιμοποιείται σε μυστήρια της εκκλησίας όπως η βάπτιση και το ευχέλαιο αλλά και βασικό αντικείμενο του εμπορείου και της βιομηχανίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.